facebook

วันพุธที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2562

พลายชุมพลออกม้า


รูปแบบ และลักษณะการแสดง
       รำพลายชุมพล เป็นการแสดงที่อยู่ในละครเรื่อง แต่เนื่องจากมีผู้นิยมนำมาแสดงเป็นเอกเทศ และได้รับความนิยมมาก กระบวนท่ารำทะมัดทะแมง เพลงที่นำมาใช้ประกอบการแสดง ก็สนุกสนาน รวดเร็ว ผสมผสานท่ารำในลักษณะต่างๆ เช่น กระบวนท่าตีไหล่ออก กระบวนท่ารำหอก และกระบวนท่ารำขี่ม้า เป็นต้น




ชื่อพลายชุมพล
ประเภทการแสดงรำ (รำเดี่ยว)
ประวัติที่มารำพลายชุมพล เป็นการแสดงชุดหนึ่งซึ่งอยู่ในละครเสภา เรื่องขุนช้างขุนแผน
ตอนพระไวยแตกทัพ โดยเฉพาะตอนที่พลายชุมพลแต่งตัวเป็นมอญ
ซึ่งมีเนื้อเรื่องโดยย่อว่า ขุนแผนได้คบคิดกับลูกชายคือพลายชุมพล ลูกชาย
ของตนอีกคนหนึ่ง ซึ่งเกิดจากนางแก้วกิริยา ธิดาเจ้าเมืองสุโขทัย และนัดแนะ
อุบายให้พลายชุมพล ปลอมตนเป็นมอญใหม่ ยกทัพหุ่นยนต์ ทำทีให้ข่าวระบือ
ไปว่าพวกมอญใหม่ ยกกองทัพมาตีกรุงศรีอยุธยา แต่ความจริงเป็นศึกแก้แค้น
ระหว่างสมาชิกครอบครัวเดียวกันเอง หรือถ้าจะกล่าวให้ตรงก็คือ ศึกแก้แค้น
ระหว่างพ่อกับลูก (ขุนแผนกับพระไวย)
การแสดงละคร เรื่องขุนช้างขุนแผน ตอนพระไวยแตกทัพ
กรมศิลปากรจัดการแสดง ณ โรงละครศิลปากร (สะกดตามสูจิบัตร)
เมื่อ พ.ศ ๒๔๙๓ โดยจัดแสดงในวันศุกร์ เสาร์ และอาทิตย์ เวลา ๑๔.๐๐ น.
และ ๒๐.๐๐ น. วันอาทิตย์เพิ่มรอบเช้าเวลา ๑๐.๐๐ น. การจัดการแสดงในครั้งนี้
ผู้ที่รับบทพลายชุมพล (มอญ) ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน ๒ ชุด คือ

                           ชุดศิลปินชาย ได้แก่ 
                           ชุดศิลปินหญิง ได้แก่
                    นายจำนง พรพิสุทธิ์ 
                    นางสาวสินีนาฎ โพธิเวส

รำพลายชุมพล เป็นการแสดงที่อยู่ในละครเรื่อง แต่เนื่องจากมีผู้นิยมนำมาแสดงเป็นเอกเทศ และได้รับความนิยมมาก กระบวนท่ารำทะมัดทะแมง เพลงที่นำมาใช้ประกอบการแสดง ก็สนุกสนาน รวดเร็ว ผสมผสานท่ารำในลักษณะต่างๆ เช่น กระบวนท่าตีไหล่ออก กระบวนท่ารำหอก และกระบวนท่ารำขี่ม้า เป็นต้น
การรำแบ่งเป็นขั้นตอนต่าง ๆ ได้ดังนี้
  • ขั้นตอนที่ ๑
รำออกตามทำนองเพลงมอญดูดาว
  • ขั้นตอนที่ ๒
รำตีบทตามบทร้องเพลงมอญดูดาม
  • ขั้นตอนที่ ๓
รำรับท่าตรงทำนองรับ
  • ขั้นตอนที่ ๔
รำเข้าตามทำนองเพลงพระยาลำพอง
     
การรำในชุด “รำพลายชุมพลแต่งตัว” นี้ จุดสำคัญอยู่ที่การใช้ไหล่ เพราะการใช้ไหล่ในท่าของมอญที่จะต้อง “ตีไหล่ออก”
 เสียเป็นส่วนมาก และเป็นการรำที่เรียกว่า โก้เก๋ ฉะนั้นผู้ที่รำตัวพลายชุมพล จึงประสบความสำเร็จมาแล้วหลายต่อหลายคน

ดนตรี และเพลงที่ใช้ประกอบการแสดง
       ใช้วงปี่พาทย์ไม้นวมแต่เปลี่ยน ขลุ่ย เป็น ปี่มอญ และเพิ่มตะโพนมอญ
       เพลงที่ใช้ประกอบการแสดงคือ เพลงมอญดูดาว และเพลงพญาลำพอง
  • เสื้อผ้า

เสื้อแขนยาว คอตั้งผ่าอกตลอด สีชมพู
กางเกงสีชมพู (สนับเพลา)
ผ้านุ่งเป็นผ้าตะโก้ง (ลายตาหมากรุก) ลายตาราง
ผู้ประเจียดสีขาว เขียนยันต์
ผ้าคาดเอวสีเขียว
ผ้าโพกหัวสีแดง ขลิบทอง
เสื้อกั๊กสีดำ ปักลายยันต์

  • เครื่องประดับ

ต่างหู
สายเพชรคาดผ้าโพก
เข็มขัดพร้อมหัว
ข้อเท้า

  • อุปกรณ์ประกอบการแสดง

ตะกรุด
หอกสัตตะโลหะ
ม้าสีกะเลียว (เขียว)
   

อ้างอิง
เขียนโดย ที่
ป้ายกำกับ:

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

สมัครสมาชิก: ส่งความคิดเห็น (Atom)